اسلام آباد – 03 ڊسمبر (اي پي پي) علامه ??قب??ل اوپن يونيورسٽي جي شعبي علوم اسلاميه جي سربراهه ڊاڪٽر محي الدين هاشمي مسلمان امت تي زور ڏنو آهي ته فرقيواريت ۽ امت کي ڪمزور ڪرڻ جي فتني کان بچڻ لاءِ اخ??لاف ??اء?? جا آداب سامهون رکو ۽ مشاورت سان ??عا??لا سرانجام ڏيو، مسجدن ۽ مدرسن ۾ به اخ??لاف ??اء?? جي آداب کي فروغ ڏيڻ جي ضرورت آهي. اهڙن خيالن جو اظهار هن جمعي تي ايوان صدر جي مسجد ۾ جمعي جو خطبو ڏيندي ڪيو. خطبي ۾ هن اسلام ۾ اخ??لاف ??اء?? جي آداب کي موضوع بڻايو، هن چيو ته اسان کي نبي ڪريم ﷺ جي امتي هجڻ جو شرف حاصل آهي، نبي ڪريم ﷺ آخري خطبي حجته الوداع ۾ فرمايو ته پاڻ سڳورا اسان جي لاءِ ٻه شيون ڇڏي وڃي رهيو آهي، هڪ الله جو ڪتاب ۽ ٻيو سنت رسول ﷺ، جيڪو به انهن ٻن شين کي مضبوطي سان پڪڙيندو اهو گمراهه نه ٿيندو. هن چيو ته ڪنهن ??عا??لي تي اخ??لاف ??اء?? هجڻ فطري ڳالهه آهي، علي ترقي ۽ علوم و فنون جو فروغ اخ??لاف ??اء?? جو مرهون منت آهي، پر نبي ڪريم ﷺ جي تعليمات موجب اخ??لاف ??اء?? جي آداب کي سامهون رکڻ ضروري آهي. مسلمان امت اڄ فرقن ۾ ورهايل آهي ۽ مختلف فرقن جو جتي ڪجهه ??عا??لن تي اتفاق آهي اتي ڪجه ??عا??لن ۾ اخ??لاف ??اء?? جي گنجائش به موجود آهي، هن چيو ته صحابه ڪرام رضه سمورن مسئلن جي حل لاءِ نبي ڪريم ﷺ سان رجوع ڪندا هئا، اسان جي فقها اسان کي اخ??لاف ??اء?? جا آداب سيکاريا آهن، ادب الاختلاف جي بنياد تي ئي پنهنجي ??اء?? ۾ غلطي جي احتمال ۽ مخالف ??اء?? م درستگي جو امڪان کي به رد نه ڪيو وڃي. هن چيو ته جديد دنيا اخ??لاف ??اء?? جي آداب کي سمجهڻ جي لاءِ وڏيون ڪوششون ڪيون آهن ۽ يونيورسٽين ۾ ان جي باقاعده تعليم ڏني ويندي آهي، اسان کي پنهنجي مسجدن ۽ مدرسن ۾ به اخ??لاف ??اء?? جي آداب کي فروغ ڏيڻ جي ضرورت آهي، الله تعاليٰ نبي ڪريم ﷺ کي ??عا??لن ۾ مشاورت ڪرڻ جي هدايت ڪئي، هن مسلمان امت تي زور ڏنو ته هو اخ??لاف ??اء?? جي ادب کي اخ??يار ڪري ته جيئن اسان فرقيواريت ۽ امت کي ڪمزور ڪرڻ جي فتني کان محفوظ رهي سگهون.
